In Zo zit dat pluizen we een onderwerp helemaal uit en belichten we het van verschillende kanten. Je krijgt antwoord op de meest interessante vragen over je (mentale) gezondheid. Deze keer beantwoorden we de vraag: hoe raakt muziek ons?
Als er iets is in het leven dat voor ontspanning kan zorgen, dan is het muziek. Het stimuleert emoties, prikkelt meerdere zintuigen én activeert brein en lichaam. Expert Arthur Jaschke is musicus, musicoloog en neurowetenschapper. Volgens hem zorgt muziek voor plezier en ontspanning én voor een gezonder brein.
Of je nou van metal, rap, klassiek of levensliederen houdt: muziek raakt iedereen. Je wordt er blij van, of juist verdrietig, of je krijgt zin om te dansen. Neuromusicoloog Artur Jaschke legt uit hoe dat komt: ‘Als je naar muziek luistert, wordt het hele brein geactiveerd. Daarbij zijn er duidelijke verbanden tussen herinneringen, emoties en muziek. Zodra je een herinnering hebt, voel je meestal ook een emotie en vaak hoort daar ook een specifiek muziekje bij. Eigenlijk kun je muziek zien als een begeleidende soundtrack van je leven, vooral als het gaat om herinneringen. Daarnaast raakt muziek je ook letterlijk: het laat je trommelvliezen trillen.’
Live muziek versterkt de ervaring
‘Live ervaar je de dynamiek van een concert en maak je alles intenser mee. Je voelt de mensen om je heen en je merkt de emotionele lading die de muzikant op dat moment in de muziek legt. Ook al speelt de muzikant dezelfde nummers, die lading kan ieder concert weer anders zijn. Je kunt dat vergelijken met voorlezen uit een boek: als je jezelf voorleest ervaar je het verhaal anders dan wanneer de auteur voorleest of iemand die het boek niet kent en er geen gevoel bij heeft. Bij een optreden reageert het publiek op de muzikant en die speelt weer in op de reactie van het publiek. Als publiek ben je echt onderdeel van de muziek: elke keer als je meezingt of juicht, creëer je een deel van de ervaring. En daarnaast kun je live soms ook echt de basvibraties in je lijf voelen. Dat alles bij elkaar zorgt voor een heel ander effect dan wanneer je thuis muziek afspeelt.
Daag je brein uit
Artur geeft ook aan dat het heel goed is om je brein uit te dagen, door af en toe naar muziek te luisteren die je normaal gesproken niet zo gauw zou uitkiezen. ‘Als je je er een keer toe zet om daarnaar te luisteren, is je brein je ontzettend dankbaar’, zegt hij. ‘Je brein zegt dan: wacht even, ik herken het als muziek maar ik ken het niet, dus ik moet nóg meer mijn best doen om het te begrijpen. Daardoor worden nog meer hersengebieden geactiveerd en krijg je een nog beter brein cadeau.’ Festivals zijn daar natuurlijk de ideale plek voor omdat daar veel nieuwe muziek te ontdekken valt. Dus struin lekker over een festivalterrein, ga eens bij een onbekende band staan en laat je verrassen.
Gedeelde liefde voor muziek
Angelique Moonen en haar zoon Quinn zijn groot muziekliefhebbers en struinen regelmatig festivals af. Ze luisteren graag, maar spelen ook zelf muziek. Angelique nam haar, inmiddels elfjarige zoon, al op zijn vierde met het gezin mee naar festivals. Hij heeft een voorkeur voor stevige muziek zoals Rammstein, Slipknot, Metallica en De Staat. Angelique vertelt: ‘Ons hele gezin houdt van muziek en het mooie aan zo’n gezamenlijke passie is dat je op deze manier mooie herinneringen maakt met elkaar. Het gaat ons sowieso om de totaalbeleving: de sfeer, de dynamiek op het podium, de mensen om je heen. Tegen alle vooroordelen in, zijn medefestivalgangers bij de hardere concerten juist extra zorgzaam en sociaal. Daarom durven we Quinn met een gerust hart vooraan te laten staan, iets waarvan hij extra geniet. Om gehoorschade te voorkomen dragen we allemaal oordoppen, want we willen zo lang mogelijk van muziek blijven genieten.’ Quinn speelt zelf ook: ‘Ik zit op gitaarles en speel in de schoolband. Ik luister ook wel andere muzieksoorten, zoals rustigere gitaarbandjes of klassieke muziek. Alleen aan opera kan ik niet wennen.’
Muziek activeert je hersenen
Als we naar muziek luisteren, worden tegelijkertijd allerlei verschillende hersengebieden actief. Het is één van de krachtigste middelen om emoties op te roepen, en prikkelt ook de motorische gebieden, die zorgen voor die onbedwingbare neiging om te dansen. Luister je naar muziek die je mooi vindt, dan maken je hersenen dopamine aan, hetzelfde stofje dat vrijkomt als je iets lekkers eet, of als je verliefd bent. Dat zorgt voor een gelukzalig gevoel.
