Jaarlijks maken ruim 6.400 Nederlanders voor de eerste keer een psychose mee. Meer dan 1 op de 100 mensen in Nederland heeft ooit een psychose gehad. Zo ook de 47 jarige Niels van ’t Hoff. Hij legt uit hoe het kwam en hoe hij er weer bovenop is gekomen.
Waarschijnlijk heeft Niels twee maal een psychose doorgemaakt. ‘Jaren geleden had ik waarschijnlijk een psychose door langdurige en ernstige stress. Ik kreeg medicijnen en die jaren erna ging het eigenlijk wel. Maar in 2020 besloot ik te stoppen met die medicijnen. Ze hadden bijwerkingen en ik wilde mezelf weer zijn. Toen ik daarna bij een Chinees restaurant zat, zag ik aan de andere kant van het raam een oude bekende staan. Deze persoon bleef maar naar me staren en bij het weglopen draaide die bekende zich nog een aantal keren naar me om. Ik vond dat vreemd. En omdat ik alleen ben, en eenzaam, ging ik hierover piekeren. Normaal gesproken praat je hier met iemand over, kun je het samen relativeren door bijvoorbeeld te zeggen dat die bekende ook niet goed wist hoe te reageren. Of je partner zorgt voor afleiding door bij thuiskomst een film op te zetten. Ik dacht alleen maar
“wat wil die persoon van me, waarom al dat gestaar”?
Niet lang daarna zag ik die persoon weer, nu samen met iemand die ik ook ken. Dat lijkt allemaal nog realiteit te zijn geweest. Maar uiteindelijk zag ik die persoon overal om me heen en dacht ik dat er een complot was. Dat werd alsmaar erger. In mei 2021 hoorde ik in de bus stemmen zoals “waarom geef je geen antwoord, je hoort me toch”. Vlak daarna ben ik thuis gebleven van m’n werk.’
Het stopte voor Niels niet met het thuisblijven van zijn werk. Hij zonderde zich meer af. ‘Ik kwam mijn bed niet uit, zette geen vuilnis buiten, had mijn telefoon uitgezet waardoor ik bijvoorbeeld onbereikbaar was voor mijn ouders…
Uiteindelijk heeft de politie de deur geforceerd en is binnengevallen, samen met mensen van een instelling voor specialistische geestelijke gezondheidszorg. Ze hebben me opgenomen en een zware injectie gegeven en dat zorgde ervoor dat de boel weer helderder voor me werd. Ik heb me geschoren, een douche genomen en met een activiteitenbegeleidster ben ik wandelingen gaan maken. Dat waren mooie wandelingen in de natuur en later, toen ik meer onder de mensen durfde te komen, ook in de stad en bij winkels. Door de mooie sint- en kerstversieringen in de winkels, het wandelen, de natuur, koken met en voor mijn woongroep, gesprekken en het oppakken van mijn hobby – het luisteren naar muziek - kreeg ik langzaam mijn leven terug.’
Niels mocht naar verloop van tijd regelmatig zelfstandig overdag naar huis en woont inmiddels weer op zichzelf. Maandelijks krijgt hij nog een injectie om een psychose tegen te gaan en hij verwacht dat hij zijn hele leven injecties moet blijven gebruiken.
Al die tijd waren de zus, broer en schoonzus van Niels er voor hem. Ze kwamen op visite toen hij opgenomen was en ook nu hebben ze een goed contact. Niels: ‘Ik hou van ze, maar zou ze wel vaker willen zien. Dat weten ze ook, maar het is niet altijd mogelijk met hun drukke gezinnen en banen. Maar als ik ze zie, is het fijn. Bijvoorbeeld als ik met mijn broer een nieuw component van zijn audio installatie kan bekijken en als ik bij mijn zus gegeten heb, krijg ik vaak nog een portie voor thuis mee.’ Volgens Niels zijn contacten met anderen belangrijk bij psychoses en het voorkomen ervan. ‘Zorg dat sleutel-mensen in je omgeving er vanaf weten. Neem ze in vertrouwen en zorg dat ze weten welke stappen ze kunnen ondernemen als het niet goed met je gaat. Ik ben eenzaam, vrienden wonen in andere steden en mijn familie zie ik minder vaak dan ik zou willen. Ik denk dat ik minder afgezakt was als ik meer mensen om me heen had gehad en zij signalen eerder hadden opgepikt. Informeer als omgeving ook bij een persoon die gevoelig is voor psychoses hoe het gaat.
Ik wil de omgeving ook meegeven dat je niet bang hoeft te zijn voor iemand met een psychose als die persoon niet agressief is. De persoon met een psychose is niet boos op jou. Hij of zij leeft eigenlijk in een virtuele wereld, die zijn of haar hersenen gecreëerd hebben.’
Niels heeft, sinds zijn opname en de start met de injecties, geen nieuwe psychose meer gehad. Hij werkt fulltime, geniet van muziek, zijn lp’s, concerten, uit eten gaan en heeft een buurman waar hij af en toe een kop koffie mee drinkt. Of hij nu anders in het leven staat? ‘Ik besef hierdoor meer dat mijn leven anders is dan ik zou willen dat het was. Ik ben eenzaam, heb medicatie tegen een nieuwe psychose, had zelf wel een vriendin en kinderen willen hebben… Maar daarentegen kan ik ook genieten van goede momenten. Binnenkort heb ik bijvoorbeeld een broer-zussendag waar ik naar uitkijk. En ik vind het fijn dat ik er weer voor mijn ouders kan zijn.’
Handige links
- Anoiksis.nl: onafhankelijke vereniging voor en door psychosegevoelige mensen.
- PsychoseNet.nl: hier kun je contact leggen met gelijkgestemden en experts. Je vindt er informatie, blogs en podcasts over psychose.
- Ypsilon.org: biedt perspectief aan naastbetrokkenen van mensen met psychosegevoeligheid. De vereniging geeft voorlichting en organiseert lotgenotencontact.
