Het gaat ongemerkt: sociale media beïnvloedt je zelfbeeld. Of op z’n minst je humeur. Hoe wapen je je daartegen?
Jolienne Custers behandelaar bij Viviq:‘Ik zie steeds vaker dat sociale media tot problemen leiden, en echt niet alleen bij jongeren.’ Jolienne geeft antwoord op 5 vragen over zelfbeeld en sociale media.
1. Wat is zelfbeeld?
Je zelfbeeld is alles wat je van jezelf vindt, van hoe je bent; alle overtuigingen en gedachten over jezelf. Je opvoeding, je familie en je vrienden hebben invloed op je zelfbeeld. Je zelfbeeld is nooit af, het verandert door de dingen die je meemaakt. Je zelfbeeld bepaalt hoe dingen bij je binnenkomen, hoe je daarop reageert en hoe je je gedraagt. We zijn nu eenmaal sociale wezens en zoeken allemaal naar verbinding en erkenning
2. Hebben sociale media invloed op mijn zelfbeeld?
Op sociale media zie je wat anderen doen. Onbewust ga je jezelf daarmee vergelijken, want dat doen mensen nu eenmaal. We zijn net sponsen, we absorberen wat we zien en meemaken. Als klein kind al heb je veel dingen geleerd door ze af te kijken van anderen en door – vaak onbewust – te beslissen dat jij dat ook wilt. Zo werken sociale media ook. Je laat je inspireren door anderen, laat dan in je eigen posts jouw beelden zien en je zoekt erkenning via de likes. Zo beantwoorden sociale media heel snel jouw vraag of anderen je oké vinden, en dat is van invloed op je zelfbeeld.
3. Hoe merk ik wat sociale apps met mijn zelfbeeld doen?
Het is belangrijk om bij jezelf na te gaan wat het scrollen door sociale apps met je doet. Inspireren ze je om positieve dingen te gaan doen? Prima! Of ervaar je negatieve gevoelens als je langs Instagram scrolt? Bijvoorbeeld dat je jezelf niet goed genoeg vindt of dat anderen alles voor elkaar hebben? Dat kan een negatieve invloed hebben op je zelfbeeld. Ook de likes die je graag wilt hebben doen iets met je zelfbeeld. Als je iets plaatst en er komen geen likes of reacties, dan kun je je daardoor ook somber voelen en je het idee geven dat je niet de moeite waard bent.
4. Waarom moet je oppassen met sociale media?
Laten we eerlijk zijn, het leven is niet altijd leuk, spannend en gezellig en niet iedereen ziet eruit als Doutzen Kroes. Maar toch post bijna iedereen alleen de dingen die leuk zijn: de behaalde succesjes, de feestjes en alleen de mooiste selfies – met filters. Sociale media creëren dus een perfecte wereld die erg kan verschillen van de werkelijkheid. Een valkuil kan zijn dat jij in deze andere wereld kunt zijn wie je wil zijn en steeds meer negatieve gevoelens krijgt bij het leven dat je daadwerkelijk hebt. De algoritmes van de apps laten je ook nog eens steeds dezelfde soort berichten zien. Voor je het weet, zit je in een tijdlijn van alleen mooie, perfecte plaatjes of andere berichten die je een negatief gevoel geven. Je kunt er behoorlijk onzeker van worden en je ongelukkig gaan voelen. Zoek daarom naar eerlijke verhalen van accounts op de sociale kanalen die werken zonder filters en niet alleen jubelverhalen posten. Zo wordt jouw tijdlijn ook eerlijker.
5. Heb je tips om beter met sociale media om te gaan?
Ervaar je negatieve gevoelens bij sociale apps? Vraag jezelf dan eens af wat jou juist een positief gevoel geeft. Begin misschien eens met alle meldingen uit te zetten. Beslis zelf wanneer je kijkt naar jouw socials. Neem de regie in eigen hand. Hoe vermoeiend is het om continu "aan" te staan in contact met anderen? Merk je dat je er toch nog (te) veel tijd aan besteedt? Geef jezelf een tijdslimiet, bijvoorbeeld alleen een uurtje na het eten. Als je echt lef hebt, zet je de socials helemaal uit en verwijder je de apps van je telefoon. Ik hoor van mensen die dat gedaan hebben dat ze opeens zeeën van tijd hebben voor andere – positievere – dingen en dat ze de socials eigenlijk niet missen. Er kwam meer ruimte en focus voor positieve dingen in hun eigen leven.
