Vriendschap maakt gelukkig! Dit is waarom

Vriendschappen zijn niet alleen leuk, ze dragen ook nog eens bij aan jouw geluk. Vriendschapsexpert Beate Volker legt uit waarom.

Beate Volker is socioloog en doet al meer dan tien jaar onderzoek naar vriendschappen tussen volwassenen. Een uitstekende kandidaat om te spreken over vriendschappen.

Wat is een vriendschap eigenlijk?

Beate: ‘Een kenmerk van vriendschap is dat er is geen vaste definitie voor is. We geven zelf invulling aan onze vriendschappen. Hoe een vriendschap er precies uitziet, is voor iedereen en met iedereen weer verschillend. Een partnerrelatie is daarentegen anders. Daarbij staat veel meer vast. Vriendschap is niet exclusief en er is vaak geen exact begin en einde. Wel kun je bijna net zo veel geven om een goede vriend als om een partner. Uit mijn onderzoek is gebleken dat qua vertrouwen en het ontlenen van onze identiteit hechte vrienden zelfs bijna net zo belangrijk zijn als partners.’

Hoe kiezen we onze vrienden uit?

Beate: ‘Vrienden lijken op elkaar. Qua sekse, leeftijd, opleiding en religie trekken we vaak naar evenbeelden toe. Je maakt ook makkelijker contact met mensen die op je lijken of waar je in ieder geval iets gemeen mee hebt, omdat je direct gespreksstof hebt en het verbindt. Bovendien zit er ook een maatschappelijke component achter. Je komt in je eigen kringen, zoals werk en studie, meer mensen tegen die op je lijken qua demografische kenmerken dan die erg ver van je af staan. Dat betekent niet dat je geen vrienden kan zijn met iemand die anders over bepaalde zaken denkt of andere passies heeft. In veel basisdimensies zijn we gelijk aan onze vrienden, maar daarbinnen zijn weer verschillen. We waarderen het bijvoorbeeld aan een vriend dat hij zo goed muziek kan maken en halen hier inspiratie uit, zonder dat we dit zelf per se hoeven te kunnen.’

En dan nu de prangende vraag, waarom zijn vriendschappen belangrijk voor ons?

Beate: ‘Uiteenlopende onderzoeken laten zien dat het voor je mentale gezondheid goed is om vrienden te hebben. Ten eerste kan een vriend je feedback en raad geven, waardoor je betere keuzes kunt maken en het gevoel hebt dat je er niet alleen voor staat. Je hoort ergens bij en dat voelt fijn. Ook wanneer vrienden jou om advies vragen, voel je dat je ertoe doet. Ten tweede is het aangetoond dat het hebben van vriendschappen stress verlaagt. Een vriendschapsnetwerk beschermt je. Als je bijvoorbeeld op je werk een probleem hebt, kun je er met vrienden over praten. Dat verlaagt niet alleen de stress maar helpt je ook nog eens met het komen tot nieuwe inzichten. Wanneer je ziek bent, is het ook bewezen dat vriendschappen enorm bijdragen. Een vriendschap kan dan zowel voor mentale als fysieke steun zorgen. Denk bijvoorbeeld aan die vriend die je van de bank trekt en zegt: “Kom we maken een wandeling”. Ouderen met een sociaal netwerk zijn ook veel vitaler. Ze komen de deur uit en doen dingen in plaats van achter de geraniums te zitten. En zo kan ik nog wel even doorgaan met de positieve effecten van vriendschappen.’

Heeft het aantal vriendschappen nog invloed op de positieve effecten?

Beate: ‘De voordelen die je uit vriendschappen haalt, zit niet in de aantallen. Het gaat meer om de combinatie van de verschillende soorten vrienden die je hebt. Zo heb je idealiter een paar goede vrienden bij wie je kunt uithuilen en al je problemen kwijt kunt. Dat voelt als een comfortabel, warm bad. Dit zijn alleen vaak niet de vrienden die echt kritisch naar je zijn en tegengas durven geven. Dat zijn meestal vrienden die net weer iets verder van je af staan. Aan een mix van deze twee type vrienden heb je uiteindelijk het meeste.’

Kan een vriendschap zelfs zo goed zijn dat het een familieband vervangt?

Beate: ‘Ja, dit kan zeker! En het is wat mij betreft ook heel nodig tegenwoordig. Families worden steeds kleiner en komen voor in allerlei samenstellingen. Een familie kies je niet uit. En een samengesteld gezin wordt vaak voor jou gekozen zonder dat je daar invloed op hebt. Vrienden kies je wel uit. Daarmee heb je veel meer invloed op met wie je omgaat en tijd doorbrengt. Naarmate een vriendschap hechter wordt, kan het steeds meer functies van een familieband overnemen.’

Je kent vast het gezegde: liever een goede buur dan een verre vriend. In hoeverre is dit waar?

Beate: ‘Als het gaat om praktische zaken, is dit zeker waar. Denk dan aan het aannemen van pakjes of het te eten geven van de kat als je er even niet bent. Ook wanneer je acute hulp nodig hebt, schakel je de buren in omdat ze beschikbaar zijn. Maar het komt eigenlijk niet vaak voor dat buren ook daadwerkelijk goede vrienden worden. Dat heeft er mee te maken dat buren vaak veel van elkaar zien, ook dat wat je misschien liever niet wil communiceren. Dit maakt de relatie een beetje grillig en ongemakkelijk. Buren kun je ook niet vermijden als je er even geen zin in hebt. Maar een verre vriend klopt ook niet helemaal. Onze vrienden wonen namelijk meestal op fiets of loopafstand.’

De voordelen van goede vriendschappen zijn inmiddels duidelijk! Heb je tot slot nog tips om vrienden te maken als je dit niet makkelijk vindt?

Beate: ‘Het is een feit dat we op middelbare leeftijd minder makkelijk vrienden maken dan tijdens onze school- of studententijd. Je komt dan gewoon veel minder nieuwe mensen tegen. Je zal er daarom op uit moeten gaan. Nieuwe vrienden komen zelden zomaar bij je binnenwandelen. Om mensen te ontmoeten waar je iets mee gemeen hebt, is het een goed idee om je aan te sluiten bij een club of vereniging van iets dat je leuk vindt. Ga bijvoorbeeld bij een sport-, lees- of kookclub. Omdat je mensen leert kennen waarmee je sowieso al iets deelt, is een vriendschap starten makkelijker. Een ander idee om je netwerk te vergroten, is door een zogenaamd second degree dinner te organiseren. Je nodigt dan twee of drie vrienden of familieleden uit voor een etentje, die op hun beurt weer iemand mee mogen nemen die je nog niet kent. Zo leer je in een vertrouwde omgeving nieuwe mensen kennen en hoef je niet bang te zijn dat een gesprek stilvalt: je kent in ieder geval een deel van het gezelschap. Maar uiteindelijk raad ik je aan om je hoe dan ook kwetsbaar op te stellen. Wees open, dan waarderen mensen je om wie je bent. Of niet, maar dan is het waarschijnlijk voor beide partijen geen match. Je riskeert een afwijzing bij het maken van nieuwe vrienden en dat is spannend. Maar als het lukt, krijg je er zo veel voor terug!’